ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΠΟΥ ΕΓΙΝΑΝ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ

Αν παρακολουθήσουμε χρονολογικά τα γεγονότα του μεσοπολέμου, διαπιστώνουμε ότι αυτά που είχαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον έγιναν τραγούδια και πέρασαν στη δισκογραφία. Μερικά από αυτά είναι:

Το γεγονός της Μικρασιατικής καταστροφής, αν και ήταν καθοριστικό για τη μοίρα του Ελληνισμού, δε φαίνεται να εκφράστηκε ανάλογα και στο τραγούδι. Το πρώτο, μέχρι σήμερα, τραγούδι που αναφέρεται στα γεγονότα αυτά ήταν το "Σαν της Σμύρνης το γιαγκίνι', προσαρμοσμένο στη μελωδία του παραδοσιακού τραγουδιού "Κάηκε κι ένα σχολείο .

Ο Παναγιώτης Τούντας, το 1926, έγραψε την "Προσφυγοπούλα":

Μη μου ραγίζεις την καρδιά με το παράπονό σου

Μη φως μου πια γιατί πονώ τον πόνο το δικό σου.

Φλόγα μ' ανάβεις στην καρδιά με τη γλυκιά λαλιά σου

Προσφυγοπούλα μου μικρή αν λες τα βάσανά σου.

Γέλα προσφυγοπούλα, ξέχνα τη συμφορά

Και στα παλιά λημέρια θα πάμε μια φορά.

Στην έμμορφή μας Σμύρνη θα χτίσομε φωλιά

Και τη γλυκιά μ' αγάπη θα ζούμε με φιλιά.

Αργότερα, ο Κώστας Ρούκουνας (1904-1984) έγραψε τον "Αιχμάλωτο” και ο Σταύρος Παντελίδης το "Σμύρνη με τα περίχωρα .

Επίσης, ο Βαγγέλης Παπάζογλου και ο Παναγιώτης Τούντας έγραψαν δύο διαφορετικά τραγούδια με τον ίδιο τίτλο: "Το προσφυγάκι” και ο Μάρκος Βαμβακάρης, το 1949, έγραψε την "Προσφυγοπούλα ' .

Το πρόβλημα της καταπάτησης των δημοσίων κτημάτων και η σάτιρα για τη σύνταξη του κτηματολογίου, που ψηφίστηκε το 1923 - και εκκρεμεί μέχρι σήμερα - πέρασε στο επιθεωρησιακό τραγούδι του Άγγελου Μαρτίνο, το 1931, τραγουδισμένο από τον Πέτρο Κυριακό, με τίτλο "Κτηματολόγιον

Το κάθε ελληνικό γρασίδι ανήκει στον Ιασωνίδη

Με γειά του με χαρά του, να ζήσει λίγο με ευμάρεια

Τα 'χε απ' το μπαμπά του, σαν ήταν στην Καισάρεια.

Και το Θησείο, βρε αδελφάκια, με το ναό και τα πευκάκια

Του Τσιριμώκου είναι τα σέα, για να το κάνει βουστάσιο

Το 'χε νοικιάσει απ' το Θησέα πριν το ενοικιοστάσιο.

Και τα μνημεία μας τ' αρχαία με την Ακρόπολη παρέα

Τα έχει ντίπ κατάδικά του ρε ο Αρζόγλου ο μερακλής

Τα 'χε γραμμένα στ' όνομά του ο μακαρίτης ο Περικλής.

Η καταστροφή των φυλακών της Παλιάς Στρατώνας πέρασε σε διάφορα επιθεωρησιακά νούμερα και ομότιτλα τραγούδια "Παλιά Στρατώνα ” στην Ελλάδα και την Αμερική, μεταξύ 1929 και 1932.

Η μεγάλη κρίση του 1929-32 πέρασε στο τραγούδι του Κώστα Ρούκουνα, το 1934, με τίτλο "Η κρίσις .

Οι φόροι και τα κόμματα φέραν αυτή την κρίση

Που κάνανε τον άνθρωπο να μη μπορεί να ζήσει.

Κι όλο τη φτώχεια πολεμά για να την ανικήσει

Να βγάλει το ψωμάκι του, το σπίτι του να ζήσει.

Αλλά κι αυτό αδύνατο για να το 'κονομήσει

Και κάθε μέρα βλαστημά την έρημη την κρίση.

Όλος ο κόσμος τα 'χασε κι όλοι παραμιλούνε

Και κάθε μέρα βλαστημούν την κρίση που περνούνε.

Το ίδιο θέμα έχει το τραγούδι "Με τις τσέπες αδειανές" του Γιώργου Κατσαρού (1888-1997), που ηχογραφήθηκε στις ΗΠΑ.

Εγκλήματα, με διαφορετικά κίνητρα το καθένα, πέρασαν στη δισκογραφία. Ο φόνος του σοφέρ Τσάγκα από την Κούλα Χριστοφιλέα, το 1929, έγινε τραγούδι, με τίτλο "Κούλα”, από τον Κώστα Μισαηλίδη.

Η δολοφονία του Αθανασόπουλου, το 1931, καταγράφηκε στα τραγούδια "Κακούργα πεθερά του Ιάκωβου Μοντανάρη (1895-1965) και "Πεθερά και Φούλα στη φυλακή” του Τέτου Δημητριάδη, που ηχογραφήθηκε στις ΗΠΑ.

Ο φόνος του χωροφύλακα Γυφτοδημόπουλου από τον Μπεντζετάκο, το 1931, έγινε τραγούδι από τον Αντώνη Νταλγκά, με τίτλους "Γυφτοδημόπουλος” ή "Ο αδικοσκοτωμένος πόλισμαν .

Γνωστότερο, όμως, παραμένει αυτό που έγραψαν οι σύντροφοι του Μπεντζετάκου, βάζοντας στίχους σε παλιό λαϊκό ρωσικό τραγούδι, με τίτλο "Μπεντζετάκος".

Για τις εκτελέσεις των τελευταίων "ληστών", όπως ο Τζατζάς, οι Ρετζαίοι και οι Γιαγιάδες, γράφονται υμνητικά τραγούδια, στις αρχές της δεκαετίας του '30.

Το ίδιο συμβαίνει με το Σωτήρχαινα από τη Λειβαδιά, που εκτελέστηκε παράνομα, το 1933, από τους πολιτικούς του αντιπάλους.

Η εν γένει ρευστή πολιτική κατάσταση της δεκαετίας του '20 σατιρίζεται στο επιθεωρησιακό

τραγούδι των Δ. Ευαγγελίδη και Ζάχου Θάνου «ο ψαράς» που ηχογραφήθηκε στην Αμερική το 1930

Όταν περνάω απ' το υπουργείο όπου φτιάνει

Την κοινωνία, όπως λένε βρε παιδιά

Τον υπουργό μας βλέπω τον καινούργιο πάλι

Και του φωνάζω τότε μ' ούλη την καρδιά.

Εδώ ο κάβουρας, εδώ ο κάβουρας

Που πάντα πάει πότε πίσω, πότε μπρος.

Τσαλίμια κάνει. Μ' όλους τα βάνει

Μα θα βρεθεί πάνω στα κάρβουνα κι αυτός

Σαν βλέπω και τους υπουργούς που όλο πάνε

Για κάτι δάνεια εις τας Ευρώπας πια

Και επιτέλους με τα δάνεια γυρνάνε

E, τότε κράζω δυνατά κάθε φορά.

Βρ' εδώ οι χάνοι, εδώ οι χάνοι

Που όλο χάσκουν στην Ευρώπη κουτουρού

Και πάνε κι έρχονται, και πάνε κι έρχονται

Και τα παπούτσια τους χαλάνε προ καιρού.

Σαρκαστική κριτική στην πολιτική ζωή κάνει, επίσης, ο Μάρκος Βαμβακάρης (1905-1972), στο τραγούδι του "Ο Μάρκος υπουργός", που καταγράφει μεταξύ άλλων και τους αλλεπάλληλους θανάτους πρωθυπουργών, στις αρχές του 1936.

Για τους θανάτους προσωπικοτήτων της πολιτικής ζωής, όπως του Βενιζέλου, του Κονδύλη, του Τσαλδάρη και του Μεταξά, γράφονται αντίστοιχα τραγούδια.

Για διάφορα γεγονότα που συγκινούν την κοινή γνώμη γράφτηκαν τραγούδια, όπως για τον αγώνα πάλης του Τζίμ Λόντου με τον Ρώσο Κοριάνιν, το 1933, και για το ναυάγιο των πλοίων Ύδρα ” και "Ανάστασις", το 1937, έξω από το λιμάνι του Πειραιά.