Η ΔΕΚΑΕΤΙΑ ΤΟΥ '30 ΚΑΙ Η ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΗΣ ΠΕΙΡΑΙΩΤΙΚΗΣ ΚΟΜΠΑΝΙΑΣ

Το ξεκίνημα της δεκαετίας του '30 συμπίπτει με την κατασκευή και λειτουργία του πρώτου και μοναδικού εργοστασίου παραγωγής δίσκων στην Ελλάδα. Η τιμή του δίσκου πέφτει και μια νέα περίοδος αρχίζει για το ελληνικό τραγούδι. Θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως εποχή των "μεγάλων συνθετών".

Πράγματι, όλοι οι μεγάλοι οργανοπαίκτες που ήρθαν από τη Μικρά Ασία

και την Ανατολική Θράκη μετεξελίσσονται σε σπουδαίους συνθέτες.

Χιλιάδες τραγούδια θα ηχογραφηθούν σε καθεστώς ελεύθερης δημιουργίας μέχρι τα μέσα του 1937. Έκτοτε, αρχίζει η εφαρμογή της προληπτικής λογοκρισίας και στο τραγούδι.

Κοντά στους Μικρασιάτες, που ελέγχουν από τις διευθυντικές θέσεις των εταιρειών δίσκων την επιλογή ρεπερτορίου και τις ενορχηστρώσεις, θ' αρχίσουν να προστίθενται και οι εκπρόσωποι του Πειραιώτικου ρεμπέτικου, που πολλοί απ' αυτούς έχουν μικρασιατική προέλευση:

Μάρκος Βαμβακάρης (1905-1972) - Σύρος, Γιώργος Μπάτης (1885/89-1967) - Πειραιάς, Ανέστης Δελιάς (1912-1944) - Σμύρνη, Δημήτρης Γκόγκος ή Μπαγιαντέρας (1903-1985) - Πειραιάς, Στράτος Παγιουμτζής (1904-1971) - Αϊβαλί, Στέλιος Κερομύτης (1907-1979)- Πειραιάς, Στέλιος Χρυσίνης (1916-1970) - Πειραιάς, Κώστας Ρούκουνας - Σάμος, Κώστας Τζόβενος - Νάξος, Ιάκωβος Ιταλικής καταγωγής, Γιώργος Ροβερτάκης (1911-1978) - Σμύρνη, Γιάννης Μοντανάρης -

Παπαϊωάννου (1913-1972) - Κίος, Μιχάλης Γενίτσαρης (1918) - Πειραιάς, Απόστολος Χατζηχρίστος (1903-1959) - Σμύρνη και Βασίλης Τσιτσάνης (1915-1984) - Τρίκαλα.

Θα γράψουν τραγούδια του ίδιου ύφους και περιεχομένου με τους Μικρασιάτες συνθέτες, αλλά με ορχήστρα, όπου κύριο όργανο μελωδίας είναι το μπουζούκι.

Κατά την οκταετία αυτή (1930-1937), διευρύνεται η θεματολογία του τραγουδιού και, ως ένα βαθμό, παρακολουθεί τα κοινωνικά γεγονότα, όπως αυτά επηρεάζουν και διαμορφώνουν την ψυχοσύνθεση των λαϊκών μαζών.

Μ' ένα τρόπο που κυριαρχείται από το ένστικτο της αυτοσυντήρησης και της αποδοχής της βασικής ταξικής διαφοράς, που έχει γίνει αποδεκτή από

τις λαϊκές μάζες. Δεν υπάρχουν πολλά τραγούδια που ν' αναφέρονται σε γεγονότα, τα οποία συνδέονται με σημαντικούς κοινωνικούς αγώνες των εργαζομένων.

Το φαινόμενο αυτό παρατηρείται και σε χώρες του ανεπτυγμένου καπιταλισμού, με ισχυρότερες μορφές κοινωνικής και ταξικής συνειδητοποίησης.

Όμως, τα βασικά κοινωνικά προβλήματα, όπως η φτώχεια, η κοινωνική αδικία, οι συνέπειες της μετανάστευσης, τα επαγγέλματα των εργαζομένων κ.ά., πέρασαν μ' ένα ιδιαίτερα ελκυστικό τρόπο, που φανέρωνε την "εκ των έσω” αντιμετώπισή τους. Αυτή η "εκ των έσω" καταγραφή, φανέρωνε ότι το πρόβλημα ήταν δικό τους και οι ίδιοι το περιέγραφαν και το έκαναν τραγούδι και όχι οι "εκ των έξω” παρακολουθούντες, έστω και αν ήταν ταξικοί σύμμαχοί τους, που όμως δεν έπασχαν άμεσα.

Η ερμηνεία της παρατήρησης αυτής βρίσκεται στο γεγονός, ότι πληθώρα

σπουδαίων δημιουργών και ερμηνευτών του λαϊκού τραγουδιού, είχαν, για μια μακρά περίοδο της ζωής τους, μερικοί και σε ολόκληρη, παράλληλη απασχόληση σε επαγγέλματα παραγωγικά.

ΛΑΪΚΟΙ ΜΟΥΣΙΚΟΙ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ

Ο Μάρκος Βαμβακάρης ασκούσε, αφού είχε κάνει όλες τις δουλειές του ποδαριού, το επάγγελμα του εκδορέως στα σφαγεία της Αθήνας και του Πειραιά, μέχρι το 1940 περίπου.

Ο Γιώργος Μπάτης έκανε όλες τις δουλειές του ποδαριού. Ο Στράτος Παγιουμτζής ήταν βαρκάρης. Ο Απόστολος Χατζηχρίστος ηλεκτροσυγκολλητής, ο Αντώνης Καλυβόπουλος μηχανουργός. Ο Αντώνης Νταλγκάς ράφτης-γελεκάς. Ο Ευάγγελος Σωφρονίου βιβλιοδέτης. Ο Γρηγόρης Ασίκης κατασκευαστής σιδερένιων κρεβατιών. Ο Κώστας Σκαρβέλης, διευθυντής της Columbia, ήταν υποδηματοτεχνίτης, δηλαδή τσαγκάρης. Ο Γιάννης Παπαϊωάννου ψαράς. Ο Κώστας Τζόβενος βυρσοδέψης, που κατόπιν ασχολήθηκε με το εμπόριο δερμάτων. Ο Ιάκωβος Μονταναρης υπάλληλος σε τράπεζα. Κ.α Από το τεράστιο πλήθος των μουσικών, πρέπει να είναι λίγοι αυτοί που στην διάρκεια της ζωής τους ασκήσαν μόνο το επάγγελμα του μουσικού.